#!/bin/bash
# shellcheck source=kzcommon.sh
###############################################################################
# Back-up maken.
#
# Geschreven door Karel Zimmer <info@karelzimmer.nl>.
#
# Auteursrecht (c) 2007-2021 Karel Zimmer.
# GNU Algemene Publieke Licentie <https://www.gnu.org/licenses/gpl.html>.
#
# RelNum=35.09.04
# RelDat=2021-04-01
###############################################################################


###############################################################################
# Global constants
###############################################################################

source "$(dirname "$0")"/kzcommon.sh

readonly EXCLUDEFILE_DEFAULT=/root/.$PROGRAM_NAME-exclude-dflt
readonly EXCLUDEFILE_DEFAULT_CONTENT="\
/dev
/home/*/.adobe/Flash_Player/AssetCache
/home/*/.cache
/home/*/.ccache
/home/.ecryptfs
/home/gast
/home/*/.gvfs
/home/*/.recent-applications.xbel
/home/*/.recently-used.xbel
/home/*/snap/*/*/.cache
/home/*/snapshots
/home/*/.steam/root
/home/*/.thumbnails
/home/*/.xsession-errors
/proc
/run
/sys
/tmp"
readonly EXCLUDEFILE_OPTIONAL=/root/.$PROGRAM_NAME-exclude-opt
readonly RUN_AS_SUPERUSER=true
readonly TARGET_DEFAULT_1=/media
readonly TARGET_DEFAULT_2=backups
readonly TARGET_DEFAULT_3=$HOSTNAME
# In ISO 8601 is tijd-formaat basic 'hhmmss.sss' en extended is 'hh:mm:ss.sss'.
# Omdat bestandssystemen fat en ntfs die ':' niet ondersteunen gebruik ik '.'.
readonly TIMESTAMP=$(date +%Y-%m-%dT%H.%M.%S.%3N)

# Bij aanpassingen ook .completion aanpassen!
readonly OPTIONS_SHORT=$OPTIONS_SHORT_COMMON'e:t:'
readonly OPTIONS_LONG=$OPTIONS_LONG_COMMON',exclude:,target:'
readonly USAGE="Gebruik: $PROGRAM_NAME [-e|--exclude=UITSLUITEN]... \
[-t|--target=DOELMAP]
                  $OPTIONS_USAGE_COMMON
                  [SELECTIE...]"
readonly HELP="Gebruik: $PROGRAM_NAME [OPTIE...] [--] [SELECTIE...]

Back-up maken.

Opties:
  -e --exclude=UITSLUITEN
                sluit opgegeven bestand of map uit
  -t --target=DOELMAP
                plaats back-up in de DOELMAP
$OPTIONS_HELP_COMMON

Argumenten:
  SELECTIE      maak back-up van opgegeven mappen en bestanden"


###############################################################################
# Global variables
###############################################################################

declare -a  EXCLUDE_ARGUMENT=''
declare     ARGUMENT_SELECTION=false
declare -a  SELECTION=''
declare -a  SELECTION_ARGUMENT=''
declare -a  SELECTION_DEFAULT=('/home' '/root')
declare     BACKUP=''
declare     BACKUP_CREATED=false
declare     BACKUPFILE=''
declare     BACKUP_TO_DELETE=''
declare -i  SELECTIONSIZE_MACHINE=0
declare     OPTION_EXCLUDE=false
declare     OPTION_TARGET=false
declare     SELECTIONSIZE_HUMAN=''
declare     SPACE_OK=true
declare     TARGET_ARGUMENT=''
declare     TARGET='/mnt'


###############################################################################
# Functions
###############################################################################

check_input() {
    local       exclude=''
    local   -i  exclude_arg_num=0
    local   -i  select_arg_num=0
    local   -i  select_num=0
    local       select=''

    PARSED=$(
        getopt  --alternative                       \
                --options       "$OPTIONS_SHORT"    \
                --longoptions   "$OPTIONS_LONG"     \
                --name          "$PROGRAM_NAME"     \
                -- "$@"
        )       || GETOPT_RC=$?
    if [[ $GETOPT_RC -ne 0 ]]; then
        printf '%s\n' "$USAGELINE" >&2
        exit $ERROR
    fi
    eval set -- "$PARSED"
    process_general_options "$@"

    while true; do
        case $1 in
            -e|--exclude)
                OPTION_EXCLUDE=true
                EXCLUDE_ARGUMENT[$exclude_arg_num]=$2
                ((++exclude_arg_num))
                shift 2
                ;;
            -t|--target)
                if $OPTION_TARGET; then
                    TEXT="optie '$1' eennmaal opgeven"
                    printf "$PROGRAM_NAME: %s\n%s\n" "$TEXT" "$USAGELINE" >&2
                    exit $ERROR
                else
                    OPTION_TARGET=true
                    TARGET_ARGUMENT=$2
                fi
                shift 2
                ;;
            --)
                shift
                break
                ;;
            *)
                shift
                ;;
        esac
    done

    if $OPTION_EXCLUDE; then
        for exclude in "${EXCLUDE_ARGUMENT[@]}"; do
            if ! [[ -e $exclude ]]; then
                TEXT="exclude bestand of map '$exclude' bestaat niet"
                printf "$PROGRAM_NAME: %s\n%s\n" "$TEXT" "$USAGELINE" >&2
                exit $ERROR
            fi
        done
    fi

    while [[ "$*" ]]; do
        ARGUMENT_SELECTION=true
        SELECTION_ARGUMENT[$select_arg_num]=$1
        ((++select_arg_num))
        shift
    done
    if $ARGUMENT_SELECTION; then
        for select in "${SELECTION_ARGUMENT[@]}"; do
            if ! [[ -e $select ]]; then
                TEXT="selectie bestand of map '$select' bestaat niet"
                printf "$PROGRAM_NAME: %s\n%s\n" "$TEXT" "$USAGELINE" >&2
                exit $ERROR
            fi
        done
        for select_num in "${!SELECTION_ARGUMENT[@]}"; do
            SELECTION[$select_num]=$(
                readlink --canonicalize "${SELECTION_ARGUMENT[$select_num]}"
                )
        done
    else
        if [[ -d /etc/libvirt ]]; then
            SELECTION_DEFAULT+=('/etc/libvirt' '/var/lib/libvirt')
        fi
        for select_num in "${!SELECTION_DEFAULT[@]}"; do
            SELECTION[$select_num]="${SELECTION_DEFAULT[$select_num]}"
        done
    fi

    check_user
    # Na check_user voor toegang tot media.
    remove_old_configuration
    request_input
}


remove_old_configuration() {
    rm --force /root/.backup-exclude-*
}


request_input() {
    local   -A  media=()
    local       id=''
    local       media2=false
    local       media_found=false
    local       medium=''

    if $OPTION_TARGET; then
        TARGET=$TARGET_ARGUMENT
        media_found=true
    else
        # Vul associatief array met aangekoppelde media-namen.
        while read -r medium; do
            if $media_found; then
                # Meer dan één aangekoppeld medium gevonden.
                media2=true
            fi
            media_found=true
            media[$medium]=$medium
            TARGET=$medium/$TARGET_DEFAULT_2/$TARGET_DEFAULT_3
        done < <(
            # findmnt wordt door mount aangeraden, speciaal voor in scripts, en
            # options=rw om alleen beschrijfbare bestandssystemen gebruiken (en
            # bijvoorbeeld geen iso9660; d.i. een CD of DVD).
            findmnt --list          \
                    --noheadings    \
                    --options=rw    \
                    --output=TARGET |
            grep    --word-regexp   \
                    --regexp=$TARGET_DEFAULT_1
            )
    fi
    if $media2; then
        # Meer dan één aangekoppeld medium gevonden.
        media_found=false
    fi
    if $media_found; then
        if ! [[ -e $TARGET ]]; then
            mkdir   --parents   \
                    "$TARGET"   |& $LOGCMD
            chown   1000:1000   \
                    "$TARGET"   |& $LOGCMD
        fi
    else
        if $OPTION_GUI; then
            request_input_gui
        else
            request_input_tui
        fi
    fi

    id=$(lsb_release --id --short | tr '[:upper:]' '[:lower:]')
    BACKUPFILE=backup_${HOSTNAME}_${id}_$TIMESTAMP.tar
    BACKUP=$TARGET/$BACKUPFILE
}


request_input_gui() {
    local -i dir_selected=0

    TITLE='Kies een map om de back-up in te plaatsen'
    # Constructie '2> >($LOGCMD)' om stderr naar de log te krijgen.
    # Voorbeeld: Unable to init server: Kon niet verbinden:
    #            Verbinding is geweigerd
    #        en: (zenity:47712): Gtk-WARNING **: 10:35:49.339:
    #            cannot open display:
    TARGET="$(
        zenity  --file-selection            \
                --width     600             \
                --height    50              \
                --title     "$TITLE"        \
                --filename  "$TARGET"       \
                --directory                 2> >($LOGCMD)
        )"      || dir_selected=$?
    if [[ $dir_selected -ne 0 ]]; then
        warning 'Geen map geselecteerd.

Geen back-up gemaakt!'
        exit $WARNING
    fi
}


request_input_tui() {
    declare medium=''

    TEXT="Gebruik optie target om op te geven waar de back-up geplaatst moet \
worden."
    printf "%s\n" "$TEXT" >&2
    if $media2; then
        # Meer dan één aangekoppeld medium gevonden.
        printf '%s\n' 'Voor de nu aangekoppelde media:'
        for medium in "${!media[@]}"; do
            printf  "    $PROGRAM_NAME --target %s\n" \
                    "${media[$medium]}/$TARGET_DEFAULT_2"
        done
    else
        printf "%s\n" "Voorbeeld: $PROGRAM_NAME --target DOELMAP"
    fi
    printf '%s\n' "$USAGELINE" >&2
    exit $SUCCESS
}


process_input() {
    local size_num=0
    local size_unit=''

    printf '%s\n' "$EXCLUDEFILE_DEFAULT_CONTENT" > "$EXCLUDEFILE_DEFAULT"

    if $OPTION_EXCLUDE; then
        for exclude in "${EXCLUDE_ARGUMENT[@]}"; do
            printf '%s\n' "$exclude" >> "$EXCLUDEFILE_OPTIONAL"
        done
    else
        printf '\n' > "$EXCLUDEFILE_OPTIONAL"
    fi

    TEXT='Bepaal grootte van de back-up (dit kan even duren)'
    if $OPTION_GUI; then
        TITLE='Back-up maken'
        # Met "|& zenity --progress" worden globale variabelen uit
        # aangeroepen functies niet doorgegeven, vandaar de
        # 'process substitution' met "> >(zenity...)".
        determine_selection_size > >(
            zenity  --progress              \
                    --pulsate               \
                    --auto-close            \
                    --no-cancel             \
                    --width     600         \
                    --height    50          \
                    --title     "$TITLE"    \
                    --text      "$TEXT"     2> >($LOGCMD)
            )
    else
        info "$TEXT..."
        determine_selection_size
    fi

    TEXT='Controleer beschikbare schijfruimte (dit kan even duren)'
    if $OPTION_GUI; then
        check_space > >(
            zenity  --progress              \
                    --pulsate               \
                    --auto-close            \
                    --no-cancel             \
                    --width     600         \
                    --height    50          \
                    --title     "$TITLE"    \
                    --text      "$TEXT"     2> >($LOGCMD)
            )
    else
        info "$TEXT..."
        check_space
    fi

    if $SPACE_OK; then
        size_num=${SELECTIONSIZE_HUMAN%?}
        size_unit=${SELECTIONSIZE_HUMAN: -1}
        TEXT="${SELECTION[*]} [$size_num ${size_unit}iB] --> \
$TARGET/$BACKUPFILE"
        check_on_ac_power
        create_backup
    fi

    if ! $BACKUP_CREATED; then
        warning 'Geen back-up gemaakt!'
        exit $WARNING
    fi
}


determine_selection_size() {
    SELECTIONSIZE_HUMAN=$(
        du  --apparent-size                         \
            --block-size=1                          \
            --exclude-from="$EXCLUDEFILE_DEFAULT"   \
            --exclude-from="$EXCLUDEFILE_OPTIONAL"  \
            --human-readable                        \
            --summarize                             \
            --total                                 \
            "${SELECTION[@]}"                       \
            2> >($LOGCMD)                           |
        awk 'END{print $1}'
        )

    SELECTIONSIZE_MACHINE=$(
        du  --apparent-size                         \
            --block-size=1                          \
            --exclude-from="$EXCLUDEFILE_DEFAULT"   \
            --exclude-from="$EXCLUDEFILE_OPTIONAL"  \
            --summarize                             \
            --total                                 \
            "${SELECTION[@]}"                       \
            2> >($LOGCMD)                           |
        awk 'END{print $1}'
        )
}


check_space() {
    local       filesys=''
    local       free_human=''
    local   -i  free_bytes=0
    local   -i  sourcedir_size_bytes=0
    local       mounted=''

    sourcedir_size_bytes=$(
        du  --apparent-size                         \
            --block-size=1                          \
            --exclude-from="$EXCLUDEFILE_DEFAULT"   \
            --exclude-from="$EXCLUDEFILE_OPTIONAL"  \
            --summarize                             \
            --total                                 \
            "${SELECTION[@]}"                       \
            2> >($LOGCMD)                           |
        awk 'END{print $1}'
        )
    free_bytes=$(
        df  --block-size=1  \
            "$TARGET"       |
            awk 'END{print $4}'
        )

    if [[ $sourcedir_size_bytes -gt $free_bytes ]]; then
        free_human=$(
            df  --human-readable \
                "$TARGET"        |
                awk 'END{print $4}'
            )
        filesys=$(
            df  "$TARGET"        |
            awk 'END{print $1}'
            )
        mounted=$(
            df  "$TARGET"        |
            awk 'END{print $6}'
            )
        warning "
Kan geen back-up plaatsen.

Te weinig schijfruimte op $mounted (bestandssysteem $filesys)
voor het plaatsen van back-up $BACKUPFILE.

Benodigd is ${SELECTIONSIZE_HUMAN}iB, beschikbaar is ${free_human}iB.

Maak ruimte vrij op $mounted (bestandssysteem $filesys),
of gebruik een ander medium met minimaal ${SELECTIONSIZE_HUMAN}iB beschikbaar
zoals een USB-stick of externe harddisk."
        SPACE_OK=false
    else
        SPACE_OK=true
    fi
}


create_backup() {
    local   -i  size_num=0
    local   -i  tar_rc=0
    local   -i  sync_rc=0
    local       size_unit=''

    BACKUP_TO_DELETE=$BACKUP

    if $OPTION_GUI; then
        tar --create                                \
            --directory=/                           \
            --exclude-from="$EXCLUDEFILE_DEFAULT"   \
            --exclude-from="$EXCLUDEFILE_OPTIONAL"  \
            --file=-                                \
            "${SELECTION[@]}"                       \
            2> >($LOGCMD)                           |
        (
        pv  --numeric                               \
            --size="$SELECTIONSIZE_MACHINE"         \
            > "$BACKUP"
        )   2>&1                                    |
        zenity  --progress                          \
                --auto-close                        \
                --no-cancel                         \
                --time-remaining                    \
                --width     600                     \
                --height    50                      \
                --title     "$TITLE"                \
                --text      "$TEXT"                 2> >($LOGCMD) || tar_rc=$?
    else
        info "$TEXT"
        tar --create                                \
            --directory=/                           \
            --exclude-from="$EXCLUDEFILE_DEFAULT"   \
            --exclude-from="$EXCLUDEFILE_OPTIONAL"  \
            --file=-                                \
            "${SELECTION[@]}"                       \
            2> >($LOGCMD)                           |
        pv  --size="$SELECTIONSIZE_MACHINE"         \
        >   "$BACKUP" || tar_rc=$?
    fi

    TEXT="Gegevens uit tijdelijk geheugen wegschrijven (dit kan even duren)"
    if $OPTION_GUI; then
        sync                                        |
        zenity  --progress                          \
                --pulsate                           \
                --auto-close                        \
                --no-cancel                         \
                --width     600                     \
                --height    50                      \
                --title     "$TITLE"                \
                --text      "$TEXT"                 2> >($LOGCMD) || sync_rc=$?
    else
        info "$TEXT..."
        sync || sync_rc=$?
    fi

    # tar_rc=0 Succesvolle beëindiging.
    # tar_rc=1 Sommige bestanden verschillen.  Deze afsluitcode betekent dat
    #   sommige bestanden zijn gewijzigd tijdens het archiveren en dus bevat
    # het resulterende archief niet de exacte kopie van de bestandsset.
    # tar_rc=2 Fatale fout.  Dit betekent dat er een fatale, onherstelbare fout
    #   is opgetreden.
    if [[ $tar_rc -eq 1 ]]; then
        log "Sommige bestanden zijn gewijzigd tijdens het maken van de \
back-up en deze wijzigingen zijn niet opgenomen in de gemaakte back-up."
    fi
    if [[ ( $tar_rc -ne 0 && $tar_rc -ne 1 ) || $sync_rc -ne 0 ]]; then
        error "Back-up maken is mislukt.
Zie onderstaande meldingen:
$(eval "$LOGCMD_CHECK")

Geen back-up gemaakt!"
        exit $ERROR
    fi

    BACKUP_TO_DELETE=''
    BACKUP_CREATED=true
}


term_script() {
    TEXT='De back-up is gemaakt.'
    if [[ "$TARGET" = /media/* ]]; then
        TEXT="$TEXT

Koppel zelf (veilig!) het back-up-medium af."
    fi
    info "$TEXT"
    exit $SUCCESS
}


###############################################################################
# Main line
###############################################################################

main() {
    init_script
    check_input "$@"
    process_input
    term_script
}


main "$@"


# EOF